درمان ناباروری با توجه به پیشرفت علوم و استفاده از انواع دارو ها و مواد غذایی طبیعی درسال های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. انواع ناباروری امروزه تا حدود زیادی قابل درمان هستند. ناباروری در مردان بیشتر از ناباروری در زنان است.
در پزشکی هرگاه زن و شوهری در سن باروری ۱۲ ماه پس از ازدواج علی‌رغم انجام فعالیت جنسی طبیعی و بدون استفاده از روش‌های پیشگیری، بچه‌دار نشوند یکی از زوجین دچار ناباروری است. ناباروری در انسان می‌تواند منشأ پدری مانند واریکوسل و آزواسپرمی داشته باشد یا منشأ مادری مانند سندرم ترنر، آژنزی تخمدان، سندرم آشرمن. منبع : ویکی پدیا
ناباروری چیست؟
ناباروری به عدم توانایی در باردار شدن پس از یکسال ازدواج و نزدیکی بدون استفاده از روش‌های پیشگیری گفته می‌شود. در حدود10-15 درصد زوجین از ناباروری رنج می‌برند که در این میان 40 درصد عامل بروز ناباروری در زنان، 40 درصد در ناباروری در مردان و 20 درصد در هر دو زوج است. منبع : nhs.uk
علت ناباروری چیست؟
ناباروری معمولاً به دلیل مشکلات تخمک گذاری (آزاد شدن ماهانه تخمک از تخمدان ها) ایجاد می شود. برخی از مشکلات باعث ترشح تخمک می شود و بعضی دیگر از تخمک گذاری در بعضی از چرخه ها جلوگیری می کنند، اما برخی دیگر از آن جلوگیری نمی کند. مشکلات تخمک گذاری می تواند نتیجه سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)در زنان باشد. درمان ناباروری به معنی برطرف کردن این مشکلات است.
علل ناباروری در مردان:
عوامل متعددی در ناباروری مردان دخیل هستند که وابسته به مشکلات تولید اسپرم و یا انتقال آن می‌باشد. برای درمان ناباروری اولین تستی که در این خصوص به مراجعین توصیه می‌شود بررسی مایع منی می‌باشد. تولید اسپرم ممکن است تحت تاثیر علل هورمونی، بیماری‌های مزمن، جراحی قبلی، بیماری‌های دوران کودکی و فاکتورهای محیطی و شیوه خاص زندگی قرار گیرد. روش‌های درمان ناباروری برای هر کدام از علل ذکر شده به تفکیک وجود دارد. منبع : vrhrc.tums.ac.ir
چند علت مهمتر در خصوص ناباروری در مردان عبارتست از:
- انسداد مسیر اسپرم
- عفونت‌های منتقله از راه جنسی
- بیماری‌های مزمن
- اختلال در نعوذ
- اختلال در تولید اسپرم
- تماس با مواد مخرب و آسیب‌رسان نظیر مس، کادمیوم و جیوه، اکسید اتیلن، کلرید وینیل، مواد رادیو اکتیو و اشعه
- عدم نزول بیضه‌ها
- ضربه به ناحیه تناسلی
- آسیب به علت سرطان و درمان‌های آن رادیوتراپی و شیمی درمانی
- واریکوسل
- بعضی از داروها
- استعمال دخانیات و الکل یه میزان زیاد
علل ناباروری در زنان :
- لیست طولانی از علل ناباروری در زنان وجود دارد که به صورت خلاصه شامل موارد زیر است:
- اختلالات تخمک‌گذاری (سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، فعالیت‌های ورزشی شدید، دیابت، کاهش وزن شدید، چاقی، استرس‌های روحی)
- انسداد لوله‌های رحمی به علت انجام اعمال جراحی بر روی لگن و لوله‌ها، بیماری‌های التهابی لگن و آندومتریوز
- ناهنجاری‌های مادرزادی شامل اختلالات سیستم تناسلی
- سن بالای 35 سال (کاهش تعداد فولیکول‌های تخمدان، کاهش کیفیت تخمک‌ها، افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌ها در سنین بالا‌تر، افزایش احتمال سقط)
- اختلالات هیپوتالاموس، غده هیپوفیز، آدرنال و تیروئید
- یائسگی زودرس
در میان این عوامل مشکلات تخمک‌گذاری شایع‌ترین عامل بروز ناباروری در زنان شناخته شده است.
بررسی عوامل مؤثر بر ناباروری
تأثیر و خطرات محیطی به عنوان عوامل نازایی
ما در زندگی روزمره پیوسته در معرض بمباران سموم و مواد شیمیایی هستیم. این مواد در غذاها، پاکت‌های بسته‌بندی مواد غذایی، حشره‌کش‌ها، افزودنی‌ها، مواد نگهدارنده، پاک کننده‌های خانگی، اسپری‌ها و ذرات قابل استنشاق، مواد نگهدارنده چوب و مواد ضد کرم چوب به وفور یافت می‌شوند.
همۀ عوامل فوق ممکن است بر باروری اثر بگذارند. واقعیت این است که ما در دریایی از هورمون‌ها و مواد شیمیایی غوطه‌ور هستیم و بسیاری از این عوامل بر باروری ما اثر منفی داشته وبه عنوان عوامل نازایی شناخته می شوند. لیکن اغلب جدا کردن تک‌تک عوامل آسیب‌زا، کاری غیر ممکن یا بسیار دشوار است.
مواد غذایی با اصلاح ژنتیکی
خوشبختانه امروزه مخالفت‌های زیادی بر علیه مواد غذایی با اصلاح ژنتیکی برانگیخته شده است. اگر تولید تجاری این مواد غذایی همچنان ادامه یابد، در آینده سلامتی ما را تهدید خواهد کرد.
مواد شیمیایی خانگی
شواهد فراوانی وجود دارند که نشان می‌دهند مواد شیمیایی موجود در خانه نظیر اسپری‌ها، پاک‌کننده‌ها و حشره‌کش‌ها بر باروری اثر منفی داشته و ازعوامل نازایی به شمار می روند. برخی مواد شیمیایی می‌توانند باروری را مختل کنند یا از رشد و تکامل تخمک بارور شده جلوگیری کنند.
اشعۀ یونیزان
این نوع از اشعه که ذرات بارداری به نام یون تولید می‌کنند، از اشعۀ X حاصل می‌شود. این اشعه قدرت آن را دارد که تغییراتی در سلول ایجاد کند و نیز می‌تواند باعث سقط و نازایی شود. بیضه یکی از حساس‌ترین اعضای بدن نسبت به اشعۀ X است. تحقیقات ثابت کرده است مردانی که در محیط کار خود با اشعۀ X سر و کار دارند، امکان دارد تعداد اسپرم‌ها در آنها کاهش یابد. اشعه یونیزان یکی از مهمترین عوامل نازایی است.
اشعۀ غیر یونیزان
این تشعشعات به طور طبیعی توسط خورشید تولید می‌شوند و نمی‌توانند ایجاد یون بکنند. ما در زندگی روزمره از طریق وسایل مختلفی مثل: رادار، تلفن همراه، امواج رادیویی، تلویزیون، کامپیوتر، پتوی برقی و دیگر وسایل در معرض این اشعه قرار داریم.
ممکن است خبرهای ترسناکی دربارۀ خطرات مختلف تلفن‌های همراه برای سلامتی بدن به گوشتان خورده باشد. با این وجود دانشمندان معتقدند اثبات این مدعیات هنوز به تحقیقات بیشتر و دقیق‌تری نیاز دارد.
فلزات سمی سنگین
- جیوه: یک فلز سنگین سمی است که امروزه هوا، آب و خاک را در بسیاری از نقاط جهان آلوده کرده است.آلودگی به جیوه در اثر سوزاندن سوخت‌های فسیلی و افزایش استفاده از آن در صنعت و کشاورزی ایجاد شده است.مقدار خیلی کمی جیوه نیز در حشره‌کش‌ها، مواد پرکنندۀ دندان، ماهی‌ها به ویژه ماهی تُن یافت می‌شود.
- سرب:بر اساس مطالعات انجام شده، از میان فلزات سمی، سُرب، بیشترین خطرات را برای باروری مردان دارد.سرب می‌تواند باعث کاهش تعداد اسپرم‌ها، افزایش اسپرم‌های ناهنجار و با تحرک کمتر شود.
انواع ناباروری کدامند؟
دو نوع ناباروری وجود دارد:
- ناباروری اولیه به زوج هایی گفته می شود که حداقل پس از 1 سال رابطه جنسی بدون استفاده از روش های جلوگیری از بارداری باردار نشده اند.
- ناباروری ثانویه به زوج هایی گفته می شود که حداقل یک بار توانسته اند باردار شوند اما اکنون قادر به بارداری نیستند.
درمان ناباروری :
درمان ناباروری به علت زمینه‌ای بستگی دارد مثلاً واریکوسل در مردان قابل جراحی است، یا بالابودن پرولاکتین در زنان با داروی بروموکریپتین درمان می‌شود. در کل مواردی که گامت‌سازی انجام می‌شود قابل درمان هستند و مثلاً حتی در زنانی که به صورت مادرزادی فاقد رحم هستند ولی تخمدان سالمی دارند می‌توان با لقاح آزمایشگاهی (IVF) و کاشت جنین حاصله در رحم زن دیگری، (رحم اجاره‌ای) زوج نابارور را صاحب فرزند نمود.
نکته مهم در درمان ناباروری این است که در صورت عدم وجود گامت نر یا ماده امکان تولد فرزند از یاخته‌های سوماتیک بدن وجود ندارد. در این حالت از روش‌های اهدای اسپرم، تخمک یا جنین استفاده می‌شود. تحقیقات نشان داده‌است که استفاده از PRP می‌تواند موجب بالا رفتن توان رحم برای نگهداری جنین یا به عبارتی توان لانه گزینی شود. از این رو یکی از راه‌های درمان ناباروری استفاده از PRP است.
درمان خانگی ناباروری
مطالعات جدید نشان میدهد که مصرف هم‌زمان ویتامین‌های E و D3 سبب افزایش شانس باروری در زنان می‌شود. این مطالعه که بر روی ۱۰۰ زن مبتلا به ناباروری با علت سندرم تخمدان پلی کیستیک صورت گرفت نشان داد که اصلاح کمبود ویتامین D3، شانس لانه گزینی جنین و همچنین دوقلویی را افزایش میدهد.
درمان خانگی ناباروری با روش های مختلفی انجام می شود، برخی از این روش ها عبارتست از :
استفاده از آشواگاندا (جنسینگ هندی) برای ناباروری زنان:
- یک قاشق غذاخوری پودر آشواگاندا (جنسینگ هندی) را در یک کاسه پر آب بریزید و خوب مخلوط کنید .
- دو بار در روز بنوشید.
درمان ناباروری زنان با انار:
روش 1:
پودر دانه انار را در یک کاسه آب گرم بریزید و خوب مخلوط کنید و دو بار در روز بنوشید.
این روند را چند بار در هفته انجام دهید.
روش 2:
یک انار تازه را تهیه کنید و آن را بشویید، از وسط برش دهید،
روزانه به مدت یک ماه مصرف کنید.
روش 3:
یک میوه انار تازه تهیه کنید.
آنرا بشویید و به دو نیم تقسیم کنید و آنها را در یک کاسه بزرگ آب تمیز قرار دهید، دانه های آن را استخراج کنید.
حالا دانه ها را در مخلوط کن قرار دهید و آب تازه انار را بگیرید و دو بار در روز مصرف کنید.
این روند را برای یک ماه انجام دهید.
دارچین برای درمان ناباروری در زنان:
روش 1:
یک قاشق چایخوری پودر دارچین را در یک کاسه قرار دهید. کاسه را با آب گرم پر کنید.
آنها را با هم مخلوط کنید.
مخلوط را هر روز مصرف کنید.
این روند را برای چند ماه انجام دهید.
روش 2:
هر روز پودر دارچین را در وعده غذایی خود مصرف کنید.
نکته: حداکثر مصرف مقدار پودر دارچین هر روز 2 قاشق چای خوری است.
استفاده از برگ تمشک برای درمان ناباروری در زنان:
- مقداری برگ تمشک خشک تهیه کنید .
- آنها را در یک کاسه قرار دهید.
- در کاسه مقداری آب جوش بریزید.
- روی کاسه را بپوشانید.
- بگذارید مخلوط به مدت 15 دقیقه باقی بماند.
- هر روز 2 فنجان بنوشید.
- این روند را برای چند ماه انجام دهید.
استفاده از خرما مفید برای ناباروری در زنان:
روش 1:
تعداد 10 عدد خرمای بدون هسته تهیه کنید، آنها را در مخلوط کن بریزید و خوب مخلوط کنید.
مقداری ریشه گشنیز را تهیه کنید و بشویید،آن را به قطعات کوچک تر خرد کنید.
خرمای پودر شده و گشنیز و 3/4 لیوان شیر را در ظرف ریخته و چند دقیقه بجوشانید.
بعد از خنک شدن آن را روزی یک بار میل کنید.
روش 2:
چند دانه خرما در روز مصرف کنید.
استفاده از محصولات زنبور عسل برای درمان ناباروری
استفاده از محصولات زنبور عسل محصولات زنبور عسل اثرات مثبتی بر عملکرد تولید مثل پستانداران دارند. بسیاری از ترکیبات محصول زنبور عسل از نظر بیولوژیکی فعال هستند .محصولات زنبور عسل دارای داروهای آنتی اکسیدان ، ضد میکروبی ، ضد ویروسی ، ضد التهاب ، تنظیم کننده سیستم ایمنی ، ضد قارچ ، ترمیم کننده زخم و محافظت قلبی هستند.منبع : natural-fertility-info.com
مصرف خوراکی با دوز بالا از محصولات زنبور عسل ممکن است بر سیستم تولید مثل تاثیر منفی بگذارد و با قطع درمان اثرات نامطلوب آن کاهش می یابد.
درمان خانگی ناباروری با عسل
از نظر تاریخی ، مصریان عسل را برای باروری ارائه می دادند. علاوه بر این ، بسیاری از فرهنگ ها به طور سنتی برای افزایش نشاط در مردان عسل مصرف می کردند. با توجه به محتوای غنی از ویتامین ها ، آهن ، کلسیم ، سایر مواد معدنی، آمینو اسیدها و خواص تقویت کننده سیستم ایمنی ، مشاهدات متعدد نشان داده که عسل باعث بهبود کیفیت تخم و باروری و باروری عمومی می شود. برای اطلاعات بیشتر به مقاله درمان خانگی ناباروری با عسل مراجعه کنید.
درمان خانگی ناباروری با گرده گل
بعضی از کشورها مانند آلمان از گرده گل زنبور عسل به عنوان یک داروی موثر استفاده می کنند. این ماده در طب چینی بالای دو هزار سال است که مورد استفاده قرار می گیرد. علت آن، این است که این ماده فواید زیادی برای مردان و زنان دارد. برای اطلاعات بیشتر به مقاله درمان خانگی ناباروری با گرده گل مراجعه کنید.
درمان خانگی ناباروری با ژل رویال
تمامی خواص ژل رویال برای باروری محدود به افزایش اسپرم در مردان یا تنظیم هورمون در زنان نمی شود. برخی خواص این ماده شگفت انگیز مربوط به خواص غیر مستقیم آن است. با این حال ژل رویال تاثیر مثبتی روی باروری درزنان و مردان دارد. این تاثیر در حالت های مختلف خود را نشان میدهد . برای اطلاعات بیشتر به مقاله درمان خانگی ناباروری با ژل رویال مراجعه کنید.
درمان خانگی ناباروری با بره موم
بره موم از چند جنبه برای درمان ناباروری مفید است. با این حال برخی از جنبه های کاربرد بره موم برای درمان نازایی بیشتر مورد توجه قرار گرفته و تحقیقات علمی مناسبی بر روی آن شده است. مهمترین علل اثرگذاری بره موم برای برطرف کردن مشکلات باروری به ویژه در بانوان را می توان در رفع موانع ایجاد کننده ناباروری جستجو کرد. یکی از این موانع که در این مطلب به مطالعه ای علمی در مورد آن می پردازیم، مرتبط با آندومتریوز است. برای اطلاعات بیشتر به مقاله درمان خانگی ناباروری با بره موم مراجعه کنید.